කොහොඹ ශාකයේ පවතින ‘ජෙඩුනීන්’ නැමැති රසායනික සංයෝගය පිළිකා පියවි සෛල (Cancer Stem Cells) විනාශ කරන බව ලොව ප්‍රථම වතාවට සොයාගත් බව කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ ජෛව රසායනික අනුක ජීවවේද සහ ජෛව තාක්ෂණික ආයතනය කියයි.
ඖෂධ ගබඩාව ලෙස ජන වහරේ හඳුන්වන කොහොඹ ශාකය අපරිමිත ඖෂධීය ගුණයෙන් යුක්ත වන අතර එහි අඩංගු පිළිකා නාශක හැකියාව ජාත්‍යන්තර වශයෙන් පිළිගත හැකි දියුණු විද්‍යාත්මක පර්යේෂණක් තුළින් සනාථ කිරීමට හැකිවූ බව විද්‍යාඥයෝ පවසති.
කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ ජෛව රසායනික අනුක ජීවවේද සහ ජෛව තාක්ෂණික ආයතනයේ ආචාර්ය සමීර ආර්. සමරකෝන් මහතා සහ ජ්‍යෙෂ්ඨ මහාචාර්ය කමනි තෙන්නකෝන් මහත්මියගේ ප‍්‍රධානත්වයෙන් පර්යේක්ෂණ සිදු කැරිණි.ආචාර්ය මෙරාන් එදිරිවීර, ආචාර්ය පූර්ණා පියතිලක, කාතිකා මායන්, ඩැනියෙල් නොක්වූ, රනා මෝහන්, ලක්ශ්මිගා තර්මරාජා, උමා රාජගෝපාලන්, කනිෂ්ක සේනාතිල සහ මහාචාර්ය අයිරා තාබෘ යන මහත්ම මහත්මීහු මෙම පර්යේෂණය සඳහා දායකවූහ.
මහාචාර්ය නේද්‍රා කරුණාරත්න සහ ආචාර්ය නුවන්ති කටුවාවෙල නැනෝ තාක්ෂණික උපක‍්‍රම මෙහෙයමින් ඔවුනට සහාය දැක්වූහ. මෙම පර්යේක්ෂණයේ මුලික අදියර සඳහා ජෛව රසායනික අණුක ජීවවේදී සහ ජෛව තාක්ෂණ ආයතනයේ විද්‍යාපති උපාධි පාඨමාලාව යටතේ ද, 2017 වසරේ දී ජාතික විද්‍යා පදනමෙන් මූල්‍ය දායකත්වය ද හිමි විය.
පර්යේෂණය පිළිබඳව ආචාර්ය සමීර ආර්. සමරකෝන් මහතා මෙසේ පැවැසීය.
‘‘දැනට පිළිකා ප‍්‍රතිකාර සඳහා භාවිත කරන රසායනික සංයෝගවලින් පිළිකා පියවි විනාශ කිරීමට හැකියාවක් නෑ. මෙහිදී අප සොයා බැලූවේ පිළිකා පියවි සෛලවල සක‍්‍රීය ක‍්‍රියාකාරීත්වයට සෘජුව දායකවන විශේෂිත ප්‍රෝටීනයක් අවහිර කිරීමේ හැකියාවක් ඇති නව සංයෝග තිබේ දැයි කියලයි. එවැනි සංයෝග හමු වුවහොත් පිළිකාව තවදුරටත් සක‍්‍රීයවීම වළක්වා පිළිකාව සදහටම විනාශ කළ හැකියි.’’
‘‘ 2013 වර්ෂයේදී මුලින්ම මෙම පර්යේෂණය අප ආරම්භ කළා. ආසියාතික රටවල ශාකවලින් ලබාගත් රසායනික සංයෝග 35 ක් පමණ එකින් එක ගෙන දියුණු පරිගණක මෘදුකාංග යොදගෙන පිළිකා පියවි සෛලවල අති විශේෂිත ප්‍රෝටීනයක් හා බැඳී ඒවායේ සක‍්‍රීය ක‍්‍රියකාරීත්වය අවහිර කරන්නේ දැයි සොයා බැලූවා. මෙහිදී අප සිදුකළේ හුදෙක් පුරෝකථනයක් පමණයි. ඒ සඳහා භාවිත කළ ශිල්ප ක‍්‍රමය මොලිකුලර් ඩොකින් ලෙස හැඳින්වෙනවා. එහිදී අධි තාක්ෂණික පරිගණක තාක්ෂණ ක‍්‍රම උපයෝගී කරගෙන DNA, RNA, ප්‍රෝටීන අප සිරුරේ සහ ශාකවල රසායනික සංයෝග තවත් ප්‍රෝටීනයක් හෝ රසායනික සංයෝගයක් සමඟ බැඳි සෛලවල ක‍්‍රියකාරීත්වය වෙනස් කරන ආකාරය පිළිබඳව විශ්ලේෂණය කළා.
‘‘මෙය හරියට අගුලූ යතුරු යාන්ත‍්‍රණයකට සමානයි. එක් අගුලකට එක යතුරක් ගැලපෙන්නා සේ කොහොඹ ශාකයේ ඇති ‘ජෙඩුනීන්’ රසායනික සංයෝගය පිළිකා පියවි සෛලවල විශේෂිත ප්‍රෝටීනය හා බැදි එය අවහිර කර පිළිකා පියවි සෙලවල ක‍්‍රියාකාරීත්වය අඩපණ කර පිළිකාව විනාශ කිරීමේ හැකියාව තිබෙන බව අපට පුරෝකථනය කිරීමට හැකිවුණා.’’
‘‘පසුව එම පුරෝකථනය සත්‍ය දැයි සොයා බැලීම සඳහා පිළිකා අවස්ථාවේ තිබෙන මානව කළලයකින් ලබා ගත් පිළිකා පියවි සෛල පර්යේෂණයට යොදාගත්තා. සායනිකව භාවිත කරන රසායනික සංයෝගවලටත් වඩා වැඩියෙන් ‘ජෙඩුනින්’ රසායනිකය පිළිකා පියවි සෛලවලට වැඩි ක‍්‍රියාකාරීත්වයක් දක්වන බවත් එමගින් අප සිරුරේ රුධිර සෛලවලට කිසිඳු හානියක් නොකරන බවත් සනාථ වුණා.’’
‘‘ඉහත පර්යේෂණයට සමාන්තරව ‘ජෙඩුනීන්’ සංයෝගයේ ගුණාත්මක බව නැනෝ තාක්ෂණය භාවිතයෙන් වැඩි දියුණු කළ හැකිදැයි අප සොයා බැලූවා. විශේෂයෙන් සැකසු නැනෝ අංශු තුළ ‘ජෙඩුනීන්’ රඳවා පියයුරු පිළිකා පියවි සෛල සහ පෙනහළු පිළිකා සෛලවලට හඳුන්වා දුන්නාම ‘ජෙඩුනීන්’ සතු පිළිකා කාරක ගුණය පෙනහළු පිළිකා සෛල සඳහා සංශුද්ධ ‘ජෙඩුනීන්’ වලට වඩා දස ගුණයකින් වැඩිවන බව පෙනී ගියා.
‘‘ එසේම පියයුරු පිළිකා පියවි සෛල සෘජුවම ඉලක්ක කරගත හැකි ‘ජෙඩුනීන්’ රසායනය යොදාගෙන සැකසූ නව නැනෝ තාක්ෂණික මුසුවක් අප දැනටමත් සකසා තිබෙනවා. ඒ සඳහා පේටන්ට් බලපත‍්‍රයක් අයැදුම් කිරීමටත් බලාපොරොත්තුවෙන් සිටිනවා. අප පර්යේෂක කණ්ඩායම මෙම සොයාගැනීම දැනට ජාත්‍යන්තරව පිළිගත් විද්‍යාත්මක සඟරා 3 ක පළකර තියෙනවා. වගකිවයුතු නිලධාරීන් තවමත් මෙවැනි දියුණු ජාත්‍යන්තර මට්ටමේ පර්යේෂණ ශ්‍රී ලංකාවේ සිදුවන බව නොදන්නවා විය හැකියි. මෙවැනි පර්යේෂණ සඳහා විශාල මුදලක් වැය වෙනවා. අප මේ සියල්ල සිදුකරනුයේ අනාගත පරපුර වෙනුවෙන්. තවත් වසර 10 ක් ඇතුළත අපේ සොයාගැනීමක් ජාත්‍යන්තර සායනික භාවිතය සඳහා යෙදවීමට පිඹුරු පත් සකස් කර තිබෙනවා.’’ යැයි සමරකෝන් මහතා පැවැසීය. lankadeepa
